26 november 2024

In oktober 2023 ontmoet ik Patrick: een grote, sportieve man met een vriendelijke en energieke uitstraling. Samen met zijn vrouw komt hij naar onze revalidatie afdeling. In juni heeft hij een hartinfarct doorgemaakt. Dit bracht hem in een coma van tien dagen. Na een klinische revalidatie periode gaan we poliklinisch verder in de medisch specialistische revalidatie. Daarnaast is hij aangemeld voor hartrevalidatie.

Tijdens ons eerste gesprek vertelt Patrick dat hij zich al na twee uur uitgeput voelt, waardoor zijn dag vaak rond tien uur ’s ochtends al voorbij is. Eenvoudige taken zoals wassen, aankleden en scheren, vergen nu meer tijd en hij moet er over nadenken. Hij geeft aan dat hij zich dom voelt: ‘’Het niet kunnen begrijpen van wat er om me heen gebeurt, hakt in op mijn zelfbeeld.’’

Begrijpen van de impact

Voor zijn hartinfarct werkte Patrick als ICT’er en had hij tal van hobby’s: koken, gitaar spelen, wandelen, fotograferen en lezen. Samen met zijn vrouw genoot hij van winkelen of een hapje eten. Zijn hulpvraag voor de revalidatie is om te leren hoe hij met zijn energie om kan gaan en, vooral, hoe hij zijn activiteiten weer kan uitbreiden. De connectie tussen zijn hartinfarct en de constante vermoeidheid die hij ervaart, begrijpt hij niet goed. Hoewel dit eerder tijdens de klinische revalidatie is uitgelegd, ging die informatie toen grotendeels langs hem heen. Ik leg hem uit wat er gebeurt bij een hartinfarct en hoe het zuurstoftekort schade kan veroorzaken aan de hersenen. Door die schade ervaart hij minder energie, kan hij zich moeilijk concentreren, verwerkt hij informatie traag en heeft hij moeite om informatie te onthouden. Deze keer lijkt Patrick alles goed te begrijpen; bij een volgende sessie kan hij de uitleg zelfs herhalen.

Wanneer we het logboek analyseren, wordt duidelijk dat Patrick zijn energie vrijwel gedurende de hele dag als ‘’onvoldoende’’ beoordeelt.

Inzicht in energie

Om grip te krijgen op zijn energie vraag ik hem een logboek bij te houden. Wat doet hij gedurende de dag en hoe voelt zijn energie tijdens die momenten? Wanneer we het logboek analyseren, wordt duidelijk dat Patrick zijn energie vrijwel gedurende de hele dag als ‘’onvoldoende’’ beoordeelt. Het is tijd om hier verandering in te brengen!

We nemen de basisprincipes door van energiebeheer. We bespreken het nut van oplaadmomenten, hoe deze ingevuld kunnen worden en wanneer deze genomen kunnen worden. Ook besteden we aandacht aan de theorie over slaapcycli. We maken een weekplanning waarmee we actieve momenten begrenzen en complexe activiteiten vereenvoudigen. Patrick pakt dit goed op; hij is positief ingesteld en wil graag vooruit.

Een lastige balans

Patrick stopt het liefst al zijn beschikbare energie in het sporten. Zo past hij de oefeningen van de hartrevalidatie thuis toe en loopt hij boksend door zijn woonkamer. Hij vindt dit lekker om te doen en wordt er blij van. Helaas zien we dat hij ontzettend moe blijft, ondanks het toepassen van de adviezen. Daarom besluiten we zijn activiteitenpatroon nog verder onder de loep te nemen.

Ik vermoed dat de intensiteit van zijn beweegmomenten mogelijk te hoog is. Hierdoor ontstaat een dilemma: bewegen is natuurlijk ontzettend belangrijk en de professionals vanuit de hartrevalidatie geven gefundeerde adviezen. Ik wil deze adviezen niet ondermijnen. Daarnaast is dit zijn houvast en hetgeen waar hij wél controle over voelt. Toch lijkt dit de enige factor die we nog kunnen aanpassen om zijn energieniveau te verbeteren. Ik consulteer onze fysiotherapeut en we adviseren een forse reductie in zijn beweegmomenten. Dit voelt voor Patrick in eerste instantie als een stap terug. Maar dan, heel voorzichtig, begint hij te merken dat hij meer energie overhoudt voor andere activiteiten.

Op de vraag of hij opnieuw gereanimeerd zou willen worden, antwoordde hij volmondig ‘’ja’’.

Kleine stappen, groot verschil

Patrick heeft baat bij het ritme en bij het opsplitsen van beweegmomenten. Hij komt de ochtend beter door en hij heeft minder last van hoofdpijn. Wel blijft het moeilijk om zijn grenzen te herkennen, te accepteren én te respecteren. We introduceren daarom nog verschillende strategieën die hem hierbij ondersteunen. Inmiddels is de hartrevalidatie afgerond en bespreek ik de adviezen met de fysiotherapeut die hem verder gaat begeleiden.  

In maart 2024 heeft Patrick een evaluatiegesprek op de intensive care waar hij destijds was opgenomen. Voor het eerst realiseert hij zich écht hoe ernstig de situatie was. Op de vraag of hij opnieuw gereanimeerd zou willen worden, antwoordde hij volmondig ‘’ja’’. Zijn vrouw, die iedere afspraak aan zijn zijde zat, raakte hierdoor geëmotioneerd. Ook mij raakt het. Deze man heeft met zoveel uitdagingen te maken en heeft zoveel in moeten leveren… Ik ben dankbaar dat ik hem in dit proces heb mogen begeleiden, en dat hij de zin in het leven weer heeft teruggevonden!   

Auteur

Aafke Ruiter

Aafke Ruiter is ergotherapeut bij het Maasstad Ziekenhuis in Rotterdam en Spijkenisse.

Gerelateerde blogs