In Revalidatiekliniek Noord-Limburg in Tegelen vindt een unieke samenwerking
plaats: twee organisaties – Adelante en De Zorggroep – laten hier twee zorgvormen
– de medisch specialistische revalidatiezorg en de revalidatiezorg voor ouderen –
samensmelten.
De Geriatrische Revalidatiezorg (GRZ) en de Medisch Specialistische Revalidatiezorg (MSR) zijn twee
zorgvormen binnen de revalidatie met een ‘in elkaar schuivende’ patiëntencategorie. ‘Het verschil zit ‘m onder andere in de belastbaarheid van de revalidant: wat kan iemand aan?’, vertelt Nishy Hofmeyer, revalidatiearts bij Adelante. ‘De MSR is intensief. Datpast bij de doelen die een revalidant wil behalen. Die is vaak relatief jong, heeft een gezinsleven, een baan, sport en hobby’s en wil de draad zo goed mogelijk oppakken. Of het is een vitale oudere, die vrijwilligerswerk doet, veel fietst, wandelt en in allerlei clubjes zit. Deze revalidanten kunnen in principe drie therapieën per dag aan, een vereiste voor MSR. Maar er zijn ook minder belastbare patiënten. De doelen zijn dan minder hoog; er is meer tijd nodig om te herstellen. Bij deze patiënten, veelal ouderen, kunnen we de afweging maken of zij dan niet beter af zijn bij de GRZ. Daar liggen het tempo en de intensiteit lager,
maar wordt nog steeds gewerkt aan het doel om toch weer naar huis te kunnen.’
Het gaat om passende revalidatiezorg: wat heeft een patiënt nodig om zijn doelen te behalen?
‘Bij de GRZ is dus ook het primaire doel om naar huis te gaan. Maar de belasting voor patiënten is lager’, vertelt Ankie van Schaik, manager Revalidatie bij De Zorggroep. ‘Daarnaast hebben de GRZ-patiënten meer comorbiditeit, oftewel één of meer (chronische) aandoeningen naast de hoofddiagnose, waardoor je met meerdere aspecten rekening moet houden. Bij het inschatten wat zo’n oudere patiënt aankan qua belastbaarheid en leerbaarheid, kijk je dan ook naar diabetes, een eerder gekregen herseninfarct, een nieuwe heup, et cetera.’
Geen labels
Tussen de MSR en de GRZ ligt een grijs gebied: te weinig belastbaar voor de intensieve MSR, maar met een hogere belastbaarheid dan bij een GRZ-patiënt. ‘Revalidatiekliniek Noord-Limburg is nou juist opgezet om dat grijze gebied weg te halen’, stelt Ankie. ‘Het gaat om passende revalidatiezorg: wat heeft een patiënt nodig om zijn doelen te behalen? Het is niet belangrijk welk label – MSR of GRZ – erop geplakt wordt. We denken niet in hokjes. En dat hebben we in de breedste zin doorgevoerd, met onze therapeuten, zorgmedewerkers en artsen.’
‘Juist die ontschotting maakt onze kliniek ideaal voor patiënten in het grijze gebied tussen de MSR en de GZR’, onderstreept Nishy. ‘Patiënten die wat meer tijd nodig hebben om in eerste instantie te herstellen en op een later moment wél intensieve revalidatie aankunnen zijn hier echt bij gebaat. Ze krijgen de zorg die ze nodig hebben op het juiste moment.’
Bottleneck parkeren
Ankie: ‘De wijze waarop wij deze kliniek hebben opgezet is naar mijn weten uniek voor Nederland. Het is eigenlijk begonnen met twee bestuurders van twee verschillende organisaties die het vertrouwen in elkaar uitspraken en de misschien wel grootste bottleneck van deze samenwerking – de financieringsstructuur – simpelweg even geparkeerd hebben. Zowel de MSR als de GRZ heeft een eigen financieringsstroom met eigen regels. Maar de bestuurders lieten dit geen beer op de weg zijn: we gaan dit gewoon doen. Uiteraard moet de kliniek wel kostendekkend zijn. Daar hebben we goede afspraken over gemaakt. We kijken niet met scheve ogen naar wat de ander aan geld binnenbrengt.
Want dit staat de samenwerking alleen maar in de weg.’
Lange adem
Ook een succesfactor was de multidisciplinaire voorbereiding. ‘We hadden in 2018 besloten dat we dit graag willen’, vertelt Ankie. ‘In 2020 zijn we echt begonnen. Stap 1 was samen met mijn collegamanager van Adelante en een projectleider kijken wat er allemaal nodig is om van deze samenwerking een succes te maken. Twee jaar lang hebben we wekelijks overlegd. Een van de eerste zaken die we hebben opgepakt is de bemensing van de revalidatiekliniek. We hebben geselecteerd op mensen die het echt leuk vinden om hier te werken. Medewerkers die ook flexibel ingesteld zijn. Het gros houdt van strak georganiseerd, maar als medewerker moet je soms ook je creativiteit en flexibiliteit aanwenden. Gelukkig voelden veel medewerkers van zowel Adelante als van De Zorggroep zich aangesproken. Hen hebben we ook gelijk betrokken bij het opzetten van de kliniek. In 17 werkgroepen gingen zorgmedewerkers, behandelaren, artsen en diverse ondersteunende diensten aan de slag om alles uit te werken. De centrale vraag hierbij was steevast: wat hebben onze patiënten nodig? Dat was hard werken, want er was vooraf niets. Maar het is gelukt: in september 2022 konden we de deuren openen.’
Korte lijntjes
De Revalidatiekliniek Noord-Limburg heeft 5 MSR-bedden en 5 GRZ-bedden, te vinden in 10 eenpersoonskamers. Daarnaast zijn er onder andere een gymzaal, een gezamenlijke huiskamer, een restaurant en twee kantoorruimtes voor de verpleging en de therapeuten van zowel Adelante als De Zorggroep. ‘Juist het kleinschalige is ons succes’, vertelt Nishy. ‘De lijntjes tussen de zorgverleners van beide organisaties zijn ontzettend kort. We zien de revalidanten gezamenlijk en bepalen samen hoe
we hen naar een hoger niveau kunnen krijgen. Die nauwe samenwerking maakt dit een inspirerende werkomgeving. We leren van elkaar en dragen bij vanuit ons eigen vakgebied en expertise.’
Lachende mensen
‘De enige hobbel die we nu nog moeten slechten is de financiering’, besluit Ankie. ‘Voor de passende zorg die wij bieden, zou er een passende financieringsstroom moeten zijn. Onze bestuurders zijn hierover in gesprek met zorgverzekeraars. Verder zijn we een wetenschappelijk onderzoek gestart. Dat kan ons hopelijk helpen aan te tonen dat dit product een eigen financieringsstructuur behoeft.’ ‘Onze patiënten zijn in ieder geval erg tevreden’, voegt Nishy toe. ‘Met name omdat ze dichtbij huis de best denkbare revalidatiezorg krijgen. Ook de aandacht die ze dankzij de kleinschalige opzet krijgen, kunnen ze zeer waarderen. Ze komen tot beter functioneren, ook omdat er zowel GRZ- als MSR-therapeuten rondlopen, elk met een eigen kijk en creatieve aanpak. Ze trekken zich ook aan elkaar op. Door hun lotgenoten durven ze eerder over drempels te stappen. Als ik binnenloop zie ik vaak lachende mensen.’
Tips & Tricks
1. Denk niet in hokjes. Laat je niet beperken door financieringsstructuren en labels (GRZ of MSR), maar ga uit van de patiënt en welke zorg deze op welk moment nodig heeft.
2. Start met vertrouwen. Dat is cruciaal als je een samenwerking aangaat. Parkeer bottlenecks, en ontdek samen gaandeweg hoe je deze het hoofd kan bieden.
3. Leer van elkaar. Inspireer elkaar vanuit het eigen vakgebied en de eigen expertise. Bepaal in nauwe samenwerking hoe je revalidanten en revalidatiezorg op een hoger niveau kunt krijgen.
4. Betrek pioniers. Selecteer mensen die flexibel zijn ingesteld. Die het leuk vinden om iets nieuws op te gaan zetten. Zorg dat ze vanaf het begin erbij betrokken zijn.
Magazine Revalidatie Vooruit
Om de revalidatie en onze visie op de zorg van morgen beter te profileren en te positioneren hebben we een nieuw magazine gemaakt: Revalidatie Vooruit.
Aan het magazine hebben leden, patiënten, samenwerkingspartners en andere betrokkenen een bijdrage geleverd. Met het magazine willen we onze gezamenlijke bijdrage aan de zorg presenteren. De verschillende onderdelen van het magazine zijn geïnspireerd op de huidige resultaten en op de plannen en best practices uit ons transformatieplan en onze propositie. De artikelen gaan ook over initiatieven en samenwerkingsverbanden die laten zien hoe de zorg verbetert als de schotten verdwijnen. Natuurlijk hebben we ook enkele patiëntenverhalen opgenomen.
We hebben alle verhalen verzameld op een pagina, waar je ook een pdf kunt downloaden of gratis één of enkele exemplaren bestellen.