‘Inefficiëntie eruit, waarde erin’
Friese instellingen voor geriatrische revalidatiezorg (GRZ), medisch specialistische revalidatie (MSR), ziekenhuiszorg en thuiszorg zoeken de samenwerking op. Dankzij concentratie van klinische revalidatie, thuisrevalidatie en inzet van digitale middelen, zijn er minder bedden nodig. Rinze Benedictus en specialist ouderengeneeskunde/kaderarts GRZ Theo van Maaren geven tekst en uitleg.
Herstellen doet Richard het liefst thuis. Door een beroerte (CVA) heeft hij hulp nodig, omdat hij moeite heeft met lopen en voor zichzelf zorgen. Hij wil hard werken om weer zelfstandig te kunnen functioneren. Een paar dagen per week verblijft hij in een revalidatiecentrum en doet daar dan oefeningen met de fysiotherapeut. Zodra zijn woning rolstoeltoegankelijk is, kan hij met online instructies bij de sportschool om de hoek verder oefenen. Vanaf dan gaat hij nog twee keer per week naar het centrum voor groepsbehandelingen en om te oefenen met nieuwe activiteiten. Tussendoor voert hij soms ook gesprekken met behandelaars via beeldbellen. Verder heeft hij in de kliniek al geleerd hoe de medicijnklok werkt. Dat is een automatische medicijndispenser waar op het juiste tijdstip het juiste medicijn uitrolt. Zo hoeft hij straks thuis niet te wachten tot iemand hem kan helpen.
Zorg zoals Richard die in bovenstaand voorbeeld krijgt, noemen ze in Friesland geïntegreerde revalidatiezorg. Op dit moment is het revalidatieaanbod in de provincie nog versnipperd. Er zijn vijf zorginstellingen met op acht locaties een GRZ-afdeling en er is één MSR-kliniek met acht poli’s. Het nieuwe concept gaat om een bestuurlijke fusie van Noorderbreedte Revalidatie (GRZ) en Revalidatie Friesland (MSR). Er ontstaat één revalidatie-instelling in een nieuw te bouwen kliniek, die in 2029 klaar moet zijn en dan fysiek verbonden is met Medisch Centrum Leeuwarden. ‘Het wordt geen bedrijfsverzamelgebouw, maar een geïntegreerd beddenhuis met één behandelteam’, benadrukt Van Maaren.
Vooruitlopend hierop slaan ze dus de handen ineen met Thuiszorg Het Friese Land. ‘Het centrale idee’, legt Van Maaren uit, ‘is dat revalidatiezorg meer bij de patiënt thuis plaatsvindt, ondersteund door de nieuwste technologie. Daardoor kunnen we naar verwachting met 30 procent minder klinische bedden toe.’
Stroomversnelling
Benedictus vertelt dat het even heeft geduurd voor de geesten rijp waren om revalidatiezorg in het noorden echt anders vorm te geven. ‘De coronapandemie zorgde voor een stroomversnelling. Toen vond uitwisseling van specialisten plaats en werden onze artsen op de IC ingezet. Dankzij technologie werd meer zorg op afstand verleend. Zo hebben we elkaar gevonden.’
Revalidatie Friesland heeft al praktijkervaring opgedaan met e-revalidatie. Hierbij logt de patiënt thuis in op een digitaal platform om bijvoorbeeld oefeningen in te zien die een behandelaar heeft klaargezet en om te communiceren met het behandelteam. ‘Dat scheelt een ritje naar de kliniek en maakt het makkelijker om de therapiefrequentie op peil te houden’, zegt Benedictus, ‘want je bent niet afhankelijk van de beschikbaarheid van een specialist.’
Over muren heen
Die specialist krijgt zo op zijn beurt meer tijd om te besteden aan patiënten die wel op klinische zorg zijn aangewezen. Maar integratie gaat uiteraard veel verder dan de inzet van een platform. Van Maaren: ‘Het betekent ook dat we over de muren van onze instellingen heen gaan kijken. Revalidatie Friesland en Noorderbreedte hebben elk hun specialisme, maar er is ook overlap in de zorg die we bieden. Door schotten weg te halen, kunnen we per patiënt bepalen welke zorg nodig is, welke professional die het beste kan verlenen en op welke plek.’
Door IT-systemen samen te voegen kunnen zorgverleners makkelijker dossiers uitwisselen en tijd besparen. ‘Samen kunnen we zo de optimale zorgmix bieden. Daarbij hebben we ons voorgenomen om ons niet te laten leiden door vergoedingsregels en andere financiële belemmeringen: het gaat echt om wat het beste is voor de patiënt.’
Belangrijke rol thuiszorg
De thuiszorgverpleegkundige krijgt in het concept een belangrijke rol. ‘Zij zijn goed in het voeren van motiverende gesprekken’, meent Benedictus. ‘Dat werkt echt drempelverlagend om thuis met succes aan de slag te gaan met slimme toepassingen die de zelfredzaamheid van een patiënt vergroten.’ Een voorbeeld van zo’n toepassing is de medicijnklok van Richard of een bril met gaatjes die het makkelijker maakt om zelf zonder morsen druppels aan te brengen op het oog.
Benedictus: ‘We moeten het concept nog verder uitwerken, maar voorop staat dat inefficiëntie eruit gaat en dat we waarde toevoegen. We hebben al veel gesprekken gevoerd en bij elkaar in de keuken gekeken. Daardoor hebben we een goed beeld gekregen van elkaars sterke punten en dat helpt ons om met de schaarste die er is, de zorg opnieuw in te richten. Daar worden we allemaal erg enthousiast van.’
‘Het is een onvermijdelijke ontwikkeling als we ook in de toekomst over kwalitatief goede revalidatie willen beschikken in Friesland, vult Van Maaren aan. ‘Als het concept succesvol blijkt, is het denkbaar dat het verder wordt uitgerold in de rest van Friesland.’
Auteur
Marc van Onna
Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine
Het ‘state of the (he)art’-revalidatieprogramma van Revant
Hoe de woede van Glenn om zijn verbrijzelde hand veranderde in tevredenheid
‘Het is fijn dat iemand je begrijpt’
Gerelateerde artikelen Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
An ever closer union
Vroege toelaatbare gewichtsbelasting in traumapatiënten met peri- en/of intra-articulaire fracturen van de onderste extremiteiten