De bloggers van Revalidatie Magazine zetten aan tot nadenken en discussie. In een serie interviews zetten we hen in de spotlights. Revalidatiearts Erwin Baars kijkt door zijn ‘blog-bril’ anders naar zijn omgeving. ‘Ik denk dat we onvoldoende stilstaan bij de beleving van een patiënt.’
‘Als arts ben je wetenschappelijk opgeleid en schrijf je op basis van cijfers en data. Het is mooi om nu te mogen schrijven over eigen ervaringen. Na al die jaren word ik nog steeds verrast door het contact met patiënten. Ik schrijf met een knipoog maar wel over de realiteit.’
Door te gaan bloggen, kijkt revalidatiearts Erwin Baars anders naar zijn omgeving. Hij noemt dit zelf “door de blog-bril kijken”. ‘Het is een leuke manier om je omgeving door de blog-bril te observeren. Je staat wat vaker stil. De omgeving verandert niet, maar je ziet toch andere dingen.’
Dat ‘stilstaan’ blijkt een belangrijke leidraad in Erwins werk als revalidatiearts. ‘Ik denk dat we onvoldoende stilstaan bij de beleving van de patiënt. Wij artsen zijn gericht op het medische technische verhaal. We kunnen een patiënt nog veel beter helpen als we oog hebben voor het hele verhaal van een patiënt.’
Een blauwe opmerking
In zijn blogs zet Erwin graag vraagtekens bij maatschappelijke trends. In de post ‘Vakjesjargon’ schreef hij over zogenaamde Disc-training die hij enkele jaren samen met zijn collega’s deed. De essentie hiervan is dat je de eigenschappen van mensen koppelt aan bepaalde kleuren. Rood is dominant en strijdlustig, Blauw correct en precies, Groen stabiel en hulpvaardig en Geel inspirerend en extravert. In het verloop van de sessie werden Erwin en zijn collega’s voorzien van een persoonlijk kleurenpallet. ‘Het management is gecharmeerd van dit soort trainingen, maar ik een stuk minder’, zegt Erwin.
‘Mensen moeten niet gesorteerd worden op kleur en patiënten al helemaal niet. Op die manier vul je als arts veel te veel in voor de patiënt. Het middel dat je gebruikt schiet zijn doel voorbij, vind ik. En deze mening zal dan wel echt bij blauw passen’, voegt hij lachend toe. Collega’s vertellen Erwin dat ze hem in zijn blogs herkennen.
Ontwikkeling van revalidatiezorg
Erwin belicht in zijn blogs ook ruimte voor belangrijke ontwikkelingen in de revalidatiezorg. ‘We hebben vaak hele scherpe diagnoses. Iemand met een beroerte stuur je naar neurovalidatie, iemand met een amputatie valt onder orthopedische revalidatie, een patiënt met hartfalen gaat naar hartrevalidatie. Zo kun je patiënten heel nauwkeurig indelen. Dat kan comfortabel voelen. Maar in de praktijk schiet die medische diagnose tekort. We zien veel patiënten die niet alleen maar in de ene of de andere diagnose passen. Gelukkig zijn we geleidelijk aan niet meer alleen gaan werken op basis van de medische diagnose. We kijken naar het probleem van de patiënt. Zo kunnen er verschillende reden zijn dat iemand slecht loopt. Dat kan bijvoorbeeld een beroerte, een halfzijdige verlamming of een spierziekte zijn. De gemene deler is: de patiënt loopt slecht. We moeten kijken naar dat uitgangspunt. Ik vind het belangrijk dat we die mindset doorzetten. Een populaire opmerking is: “de patiënt staat centraal”, maar daar moet het verhaal beginnen en niet eindigen.’
Mijn boodschap aan collega’s is: wees voorzichtig met wat je zegt.
Erwin Baars
Pas op met wat je zegt
‘Tijdens je loopbaan maak je verschillende fases mee’, vervolgt Erwin. ‘Ik zit inmiddels in een fase dat ik weet hoe het zit met de diagnose van een patiënt. Maar dit wil niet zeggen dat je de beleving van een patiënt ook begrijpt. Er is veel meer dan alleen het probleem dat een arts in de spreekkamer hoort.’ Hij legt uit dat de gemiddelde patiënt in een revalidatiecentrum een andere voorgeschiedenis heeft dan een patiënt in een ziekenhuis. ‘Zodra patiënten bij ons in het revalidatiecentrum komen, hebben ze veel meegemaakt. Ze hebben al veel specialisten gezien na bijvoorbeeld een operatie, opname in het ziekenhuis of een ongeluk. Van al die specialisten neemt de patiënt wat mee en dit werkt lang door. Zo heeft een van mijn patiënten ooit terloops te horen kreeg dat iets aan zijn situatie ‘reddeloos’ was. Die patiënt draagt dit jaren later nog met zich mee. Mijn boodschap aan collega’s is: wees voorzichtig met wat je zegt. Ik zit als professional achter dat bureau, maar de patiënt aan de andere kant zit daar in een hele andere hoedanigheid. Collega’s moeten ook beseffen dat het contact dat zij met een patiënt hebben, weer invloed heeft op de contacten die de patiënt heeft met andere specialisten. Opmerkingen en ervaringen uit het verleden, vormen een patiënt. In de revalidatiezorg moeten en kunnen wij dat ondervangen.”