Het Revalidatieregister biedt een innovatieve manier om de kwaliteit van de revalidatiezorg in Nederland te verbeteren door zorgdata transparant en inzichtelijk te maken. Onder leiding van programmamanager Mirna van Straten werkt een team van experts, waaronder revalidatiearts Redmar Berduszek van UMCG Centrum voor Revalidatie, aan de ontwikkeling van de dashboards.
‘In de reguliere zorg is het proces vaak duidelijk: iemand breekt een been, dat been wordt geopereerd en de patiënt geneest,’ legt Mirna van Straten uit. ‘Bij revalidatie, bijvoorbeeld na een beroerte, is de impact van zorg moeilijker meetbaar. In de medisch specialistische revalidatie weten we dat behandelpraktijken variëren, maar tot voor kort ontbraken de data om dit inzichtelijk te maken. Het Revalidatieregister maakt het mogelijk om instellingen te vergelijken en hun zorg te verbeteren.’
Inzicht in behandelinzet
De ontwikkeling van het Revalidatieregister begon in januari 2021. ‘We stelden onszelf vragen zoals: wat willen we verzamelen, hoe moet het eruitzien, en wie kan ons hierbij ondersteunen? Na een grondig selectieproces kozen we Performation als samenwerkingspartner. Samen met sprintteams werkten we maandenlang aan de ontwikkeling. Dit leidde in juni 2023 tot de oplevering van het eerste dashboard: het Behandelinzetdashboard’, vertelt Mirna.
Met het Behandelinzetdashboard kunnen instellingen hun behandelinzet vergelijken met een benchmarkgemiddelde. ‘Het dashboard toont bijvoorbeeld of patiënten in een zwaardere setting, meer klinisch, worden behandeld en of het zorgprofiel zwaarder of lichter is dan bij andere instellingen. Dit biedt inzicht in de inzet van behandeluren en helpt instellingen te begrijpen of zij meer of minder zorg bieden dan hun collega-instellingen’, licht Mirna toe.
Complexiteiten bij implementatie
De ontwikkeling van het Behandelinzetdashboard bracht enkele uitdagingen met zich mee. Mirna legt uit: ‘We verlengden de duur van het te analyseren behandeltraject van de gebruikelijke 120 dagen naar 180 dagen, omdat 90% van de behandelingen in die periode plaatsvindt. Dit maakte de data relevanter.’ Ook de indeling van behandelsettings moest worden aangepast. ‘Bijvoorbeeld de categorie “consultaire behandelingen” bleek te breed, die hebben we dus opgesplitst in drie specifieke groepen.’ Daarnaast zorgden verschillen in registratie tussen instellingen voor complicaties. ‘Sommige artsen registreren bijvoorbeeld een consultcode bij een eerste consult, terwijl anderen behandelminuten schrijven. Zulke verschillen blijven een uitdaging, maar bieden ook kansen voor verbeteringen.’
Nieuwe dashboards
In maart 2025 wordt het tweede dashboard, het Behandelroutedashboard, gelanceerd. Dit dashboard maakt het verloop van behandeltrajecten inzichtelijk en geeft zorgprofessionals inzicht in hoe verschillende disciplines, zoals fysiotherapie, ergotherapie en logopedie, worden ingezet binnen revalidatietrajecten. Het toont de inzet per week voor de eerste 26 weken en maakt het mogelijk om variaties per diagnosegroep, zoals hersenletsel of amputaties, te vergelijken met landelijke benchmarks.
Revalidatiearts Redmar Berduszek legt uit: ‘Neem bijvoorbeeld een patiënt die een beenamputatie heeft ondergaan. Bij de ene instelling krijgt hij acht weken fysiotherapie, bij de andere twaalf of misschien zelfs zestien weken. Deze verschillen zijn vaak moeilijk te verklaren, omdat richtlijnen weinig zeggen over de duur en intensiteit van de revalidatie. Door met zorgverleners van andere instellingen over deze verschillen te praten, kunnen we ontdekken waar verbeteringen mogelijk zijn.’
Bij de ene instelling krijgt hij acht weken fysiotherapie, bij de andere twaalf of misschien zelfs zestien weken.
Revalidatiearts Redmar Beduszek
Redmar: ‘Een groot blok voor een bepaalde discipline duidt op een hogere inzet. Zo krijg je in één oogopslag inzicht in het zorgprofiel van een specifieke patiëntgroep.’
Uitkomstdashboard in de maak
Daarnaast wordt gewerkt aan het Uitkomstdashboard, dat behandeldata koppelt aan uitkomsten.Dit derde dashboard kan pas functioneel opgeleverd worden als de Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz)is gewijzigd en het revalidatieregister onderdeel wordt van Kwaliteitsregistratie Revalidatie Impact Scores. Dan hebben we een geldige grondslag om behandel- en uitkomstendata te koppelen. Toch zetten we met een sprintteam alvast de basis op’, aldus Mirna. Het Uitkomstendashboard heeft als doel niet alleen inzicht te geven in wat werkt, maar ook het gesprek starten over waarom bepaalde behandelstrategieën beter zijn dan andere. ‘Op termijn kan het een directe bijdrage leveren aan evidence-based practices in de revalidatiesector’, voegt Mirna toe.
Dialoog en samenwerking
Een belangrijk onderdeel van het Revalidatieregister zijn de spiegelgesprekken waarin instellingen hun data met elkaar vergelijken. ‘Libra Revalidatie & Audiologie deed mee aan een spiegelgesprek, wat resulteerde in een waardevol gesprek,’ vertelt Petra Thelissen, beleidsmedewerker en key-user van het Revalidatieregister binnen Libra Revalidatie & Audiologie. Mirna voegt toe: ‘Verschillen in data worden nu vaak toegeschreven aan registratieverschillen of regionale factoren, zoals een personeelstekort bij bepaalde disciplines. In vervolggesprekken willen we met behulp van de richtlijnen van de Vereniging van Revalidatieartsen dieper ingaan op de inhoud van de behandelingen.’
De zorgprofessionals zien de waarde van deze gesprekken en het potentieel om vanuit deze data verbeteringen door te voeren.
Beleidsmedewerker en key-user Petra Thelissen
Hoewel er in de spiegelgesprekken nog geen concrete verbeterpunten zijn besproken, zijn de reacties van Petra’s collega’s positief. ‘De zorgprofessionals zien de waarde van deze gesprekken en het potentieel om vanuit deze data verbeteringen door te voeren.’
Toekomst van transparantie
Een belangrijke volgende stap is de introductie van open benchmarks. ‘Tijdens de ledenvergadering in december 2024 stemden alle leden unaniem voor de open benchmark van het Behandelroutedashboard,’ vertelt Mirna. ‘Instellingen kunnen dan niet alleen zien hoe ze presteren ten opzichte van het landelijke gemiddelde, maar ook ten opzichte van collega-instellingen. Dit biedt unieke kansen voor samenwerking en verbetering.’
Een open benchmark roept ook databeveiligingsvraagstukken op. ‘We moeten ervoor zorgen dat gegevens veilig worden weergegeven, bijvoorbeeld zonder exportknop, zodat de kans op ongewenst delen van gegevens met derden wordt verkleind,’ benadrukt Mirna.
Van data naar betere zorg
Met de ontwikkeling van het Revalidatieregister zet de revalidatiesector een belangrijke stap richting datagedreven zorg. Mirna benadrukt dat het register niet alleen helpt om zorg te monitoren, maar ook om van elkaar te leren. ‘Het Revalidatieregister is geen verzameling cijfers, maar een middel om de revalidatiezorg echt te begrijpen en te verbeteren. Het biedt de basis voor een toekomst waarin data de kwaliteit van zorg structureel verhoogt.
Het Revalidatieregister is geen verzameling cijfers, maar een middel om de revalidatiezorg echt te begrijpen en te verbeteren.
Programmamanager en beleidsadviseur Mirna van Straten
Mirna hoopt dat het Revalidatieregister uiteindelijk volledig geïntegreerd zal zijn in de instellingen. ‘Ik hoop dat uiteindelijk alle 34 leden betrokken zijn bij het Revalidatieregister – we zitten nu op 17. Iedere instelling zou minstens twee key-users moeten hebben die het register niet alleen begrijpen, maar ook actief promoten binnen hun organisatie. Het ultieme doel is dat we ook uitkomsten kunnen toevoegen, zodat we de impact van zorg kunnen meten en de kwaliteit en doelmatigheid van de zorg verder kunnen verbeteren.’
Meer informatie over het Revalidatieregister, zoals trainingen, nieuws, veelgestelde vragen en contactinformatie, vind je op deze speciale thema-pagina.