In zijn eigen land werkte hij als traumachirurg. Hier is hij verpleegassistent: regelt de voeding voor patiënten met een dwarslaesie, verzorgt hun wonden, meet hun bloeddruk. ‘Iedereen wint’, zegt Ahmad Mohamed (32). Hij is dolblij met deze nieuwe route naar werk in de zorg in Nederland.
Er wordt naar hem gevraagd, op de afdeling. ‘Is Ahmad er vandaag? Kan hij bij mij komen?’ Tijdens zijn ronde maakt Ahmad Mohamed praatjes, checkt patiënten, staat even een collega bij. Hij praat in verrassend goed Nederlands, met een duidelijk accent en soms een woord Engels erdoor. Vijf maanden werkt hij hier nu bij Rijndam Revalidatie, hartje Rotterdam, met een arbeidsovereenkomst als verpleegassistent.
Een enorme aanwinst, vindt verpleegkundig manager Alina de Groot (41). Ahmads vaardige aanpak, zijn rustige aandacht, zijn vriendelijke energie. Zij was het die contact legde met Vluchtelingenwerk Nederland, na het lezen van een nieuwsbericht over Ahmad. ‘Wij hebben een nijpend tekort aan goede mensen in de zorg. De tekorten nemen alleen maar toe. Kom je uit Europa, dan is instromen vrij gemakkelijk. Voor mensen uit de Arabische wereld gelden veel strengere eisen. Ja, ook als ze hoog opgeleid zijn.’
Onzinbarrière
Dat de taal een grotere barrière zou zijn, vindt ze onzin. ‘In een revalidatiecentrum heb je meestal met cognitief gezonde mensen te maken. De meeste patiënten in de Randstad kunnen zich redden met Engels, als het Nederlands even te ingewikkeld zou worden. Én dit is Rotterdam; er wonen hier 98 nationaliteiten. Een Franse arts die veel slechter Nederlands praat dan Ahmad mag wel gewoon zijn vak uitoefenen. Die regels zijn niet altijd even logisch.’
Het zorgstelsel is ingewikkeld, beaamt Ahmad. Al heeft hij zijn arts-opleiding in Damascus afgerond en jaren werkervaring; hier moet hij opnieuw zijn artsdiploma halen om in aanmerking te komen voor een BIG-registratie. Zonder die registratie mag je niet aan het werk in Nederland. Een ingewikkelde procedure voor een vluchteling, die daar ook nog zelf verantwoordelijk is. Alina: ‘Dat kan zomaar jaren duren. Dat betekent dat goed opgeleide mensen in de zorg waar wij om zitten te springen, ondertussen in een andere sector kunnen gaan werken. Al dat potentieel, daar moeten we veel beter gebruik van maken.’
Rugzak met medische studieboeken
Drie jaar geleden ontvluchtte Ahmad samen met zijn ouders en jongere zusjes de bloedige oorlog in zijn land. Met in zijn rugzak zijn medische studieboeken, Engelstalig, van de Oxford-methode. Hij vond een goede baan, in sales, maar voelde zich totaal niet op zijn plek. Nu volgt hij als instromer vier uur per week college in Utrecht, daarna moet hij stage gaan lopen op de operatiekamer. ‘Ik hou van chirurgie, ik hoop dat ik straks een goede opleidingsplek vind. Dat ze me binnenlaten op de OK.’
Ahmad is blij weer contact te hebben met patiënten, blij met zijn witte pak, al zijn de handelingen die hij zelfstandig mag uitvoeren beperkt. Wat wel kan: de patiënt verzorgen, monitoren, de vooruitgang zien. Zoals hij ook deed in Syrië. ‘In mijn land ben je verantwoordelijk voor het hele traject van een patiënt en is de band tussen arts en patiënt belangrijk. Hier zijn de zorgtaken opgeknipt in stukjes. Ik deed in stresssituaties met weinig middelen zo veel mogelijk. Kun je nagaan wat je hier kunt doen, met alle beschikbare middelen. Dat besef lijkt er niet altijd te zijn.’
Een totaalbenadering waar we veel van kunnen leren, vindt Alina. ‘Ik denk dat zorgprofessionals in Nederland, ook artsen, veel kunnen leren van Ahmads aanpak. Het psychologische aspect speelt een grote rol. Zeker bij ons; revalideren is een kwestie van maanden.’
Vraag & aanbod
Alina wil graag in de toekomst blijven samenwerken met VluchtelingenWerk Nederland. Mogelijk kan de stichting alle vluchtelingen met een medische achtergrond registreren. Om vraag en aanbod bij elkaar te brengen. ‘Zo kunnen we hoogopgeleide vluchtelingen snel koppelen aan zorginstellingen voor werkplekken. En hen begeleiden bij hun BIG-aanvraag. Een van onze verpleegassistenten is gevlucht uit Somalië, een geweldig mens ook. Deze mensen moeten zo snel mogelijk aan de slag, in ziekenhuizen en revalidatiecentra.’
Stapje voor stapje, zegt Ahmad. ‘En dit is een heel goede eerste stap. Nu gaat het een stukje sneller omdat ik hier werk. Ik heb een netwerk nu, mensen weten wat ik kan. En er is geen betere manier om de taal te leren.’