Spotlight
Even je mail bijwerken tijdens een Teams- of Zoombijeenkomst: niets menselijks is ons vreemd. We zijn snel afgeleid en onze blik dwaalt af naar een ander scherm dat open staat… Maar werkt ons brein ook écht anders als iedereen wél fysiek aanwezig is?
Auteur
DR. J.A. ( JANNEKE) HAISMA
Revalidatiearts Reade, Amsterdam
‘Zullen we voor ons teamoverleg bij elkaar gaan komen?’ Voorstanders vinden het prettig dat iedereen fysiek aanwezig is, zeker als er dingen worden besproken waar geen consensus over is. Tegenstanders merken op dat de opkomst online beter is; ook collegae werkend op andere locaties kunnen aansluiten. COVID-19 dwong ons de computer aan te zetten om te kunnen overleggen; nu is die computer hiervoor niet meer noodzakelijk. Online overleggen heeft zeker voordelen (en is beter voor de planeet als deelnemers niet uit alle windstreken hoeven komen), maar wellicht moeten we er voor waken te pas en te onpas achter het scherm te duiken.
Onderzoeksvraag en methode
Wat zegt de wetenschap erover? Reageert ons brein tijdens een live ontmoeting anders dan tijdens een ontmoeting via het scherm? Onderzoekers van de afdelingen psychiatrie en neurowetenschappenvan de Yale School of Medicine includeerden 28 proefpersonen die in duo’s optraden tijdens verschillende kijkopdrachten. Bij de ene conditie zaten de duo’s tegenover elkaar. Bij de andere conditie zaten ze op dezelfde afstand tegenover elkaar, maar zagen ze elkaar via een beeldscherm.
Belangrijkste resultaten
Het onderzoek van de oogbewegingen toonde dat de proefpersonen ‘langer blijven hangen’ op het echte gezicht, en dat er minder variatie was in de oogbewegingen (dit betekent een meer stabiel contact). De pupildiameter bleek hierbij ook groter, wat duidt op een grotere alertheid. fNIRS (functional non infrared spectroscopy) toonde verhoogde activiteit in de laterale en dorsale banen en cross-brain samenhang van signalen zónder beeldscherm. In laterale en dorsale banen wordt onderscheid gemaakt tussen (betekenis van) gezichtsuitdrukkingen. EEG-onderzoek toonde een hogere theta-activiteit zónder beeldscherm; theta-activiteit is geassocieerd met de cognitieve verwerking van gezichten.
Consequenties voor de praktijk
Samenvattend toont het onderzoek dat de uitwisseling van sociale cues groter is zónder beeldscherm. De gevonden verschillen in gedrag en neurale activiteit benadrukken de invloed van de sociale context op het begrijpen van gezichtsuitdrukkingen. Dit onderzoek vond plaats in een gecontroleerde omgeving, met goede camera(positie), optimale beeldkwaliteit, en één-op-één contact. Met een compleet team achter het scherm, vaak alléén de spreker in beeld, en een beeldkwaliteit die te wensen over laat, zullen de verschillen mogelijk groter zijn.
Neem dit in overweging bij het plannen van een volgend teamoverleg en houd hier rekening mee bij ontwikkelingen van AI, bijvoorbeeld video-consulting en camera-geobserveerde dataverzameling.
Literatuur
Zhao N, Zhang Z, Noah JA, Tiede M, Hirsch J. Separable processes for live ‘in-person’ and live ‘zoom-like’ faces. Imaging Neuroscience 2023;1:1–17.