Bestuur VRA draagt bij aan thema Duurzaamheid

Duurzame revalidatiezorg vraagt om aandacht hoe we binnen de spreekkamer onze patiëntenzorg vormgeven en om aandacht voor onze leefomgeving om ziekten en gezondheidsschade te voorkomen. De VRA sluit aan bij de Green Deal 3.0; de komende jaren zal dat te merken zijn aan hoe de verenigingsactiviteiten worden georganiseerd. Dit artikel roept op om stil te staan bij hoe iedereen tijdens werk en privé een steentje kan bijgedragen aan een duurzaam perspectief voor patiënten en onze leefomgeving.

ls revalidatieartsen bieden we in de spreekkamer dagelijks een nieuw perspectief aan onze patiënten om hen weer duurzaam mee te laten doen in hun eigen omgeving. Daarbij kijken we met de bril van positieve gezondheid breder dan ziekte of aandoening alleen. Binnen het ICF-model wegen we op individueel patiëntniveau omgevingsfactoren mee in het bepalen van onze behandeladviezen. Kortom, we zorgen met duurzame zorg voor een duurzaam perspectief op een gezonde toekomst voor onze patiënten.

Integrale benadering van gezondheid

Maar zouden wij als revalidatieartsen niet meer kunnen doen aan duurzaamheid? Als basisarts hebben we immers ooit gezworen (of beloofd) gezondheid te bevorderen en ziekte te voorkomen, de patiënt geen schade te berokkenen én onze verantwoordelijk­heid voor de samenleving te kennen en te nemen. In de huidige samenleving leiden klimaatverandering en milieuvervuiling ontegenzeggelijk tot gezondheidsproblemen. The Lancet roept klimaatverandering zelfs uit tot de grootste bedreiging van de volksgezondheid van de 21^ste eeuw. (The Lancet in 2021: Climate change is the greatest global health threat facing the world in the 21st century). De invloed van ons gedrag op onze leefomgeving en het klimaat heeft dus een effect op gezondheid; soms een direct effect zoals het ontwerp en de inrichting van een gebouw, maar ook voeding en (meer) bewegen. Maar de effecten op de gezond­heid kunnen ook indirect zijn, zoals vermindering van stress en verbetering van welbevinden. Aandacht voor een gezonde leef­omgeving is een essentiële factor om leefbaarheid en positieve gezondheid voor onze huidige en toekomstige generaties te behouden en om ziekten en gezondheidsschade te voorkomen. Gelet op onze artseneed en de integrale benadering van gezond­heid, die zo kenmerkend is voor ons vak, is duurzaamheid een thema waar we niet meer omheen kunnen. We moeten ons steentje bijdragen aan het behoud van een gezonde leefomgeving met zo min mogelijk vervuiling en onnodig of overmatig gebruik van natuurlijke grondstoffen. We kunnen zelf stappen zetten om te zorgen voor een leefomgeving die uitnodigt tot gezond gedrag. Een leefomgeving die erop gericht is om de gezondheid en het welzijn van patiënten, bezoekers en medewerkers te bevorderen en hun stress te verminderen.

Wij zijn er als bestuur van overtuigd dat dit thema leeft binnen de beroepsvereniging, kijk maar naar de lokale initiatieven van diverse collega’s en in diverse revalidatiecentra. Maar we zien ook dat collega’s het moeilijk vinden om hier in hun dagelijks werk invulling aan te geven.

Groene Revalidatie Netwerk

Omdat elke verandering begint met het zetten van de eerste, kleine stappen, willen we als bestuur ook graag onze bijdrage leveren. Voor ons begint dat met het creëren en bevorderen van bewustzijn onder onze leden over het belang van en mogelijk­heden om de zorg te verduurzamen. We willen jullie inspireren en meer tools geven hoe hier invulling aan te geven in jullie dagelijks werk (kijk bijvoorbeeld eens op https://www.groenezorgalliantie.nl/). Als vereniging sluiten we aan bij de Green Deal 3.0 (https://milieuplatformzorg.nl/green-deal/). Andere weten­schappelijke verenigingen, zoals de Nederlandse Vereniging voor Kindergeneeskunde (NVK) en de Nederlandse Orthopaedische Vereniging (NOV) zijn ons hierin al voorgegaan. De kennis en ervaring van dit snel groeiende landelijke netwerk kan ons helpen bij het opzetten van nieuwe initiatieven op het gebied van duur­zaamheid in de revalidatiegeneeskunde. Om dit extra kracht bij te zetten, denken wij (samen met Revalidatie Nederland) dat de oprichting van het Groen Revalidatie Netwerk van toegevoegde waarde is. In dit netwerk kunnen revalidatieartsen (in opleiding), paramedici en andere medewerkers binnen revalidatie-instellingen, die zich verbonden voelen aan het thema duurzaamheid of bijvoorbeeld al lid zijn van een lokaal Green Team van hun instelling, zich verenigen. Dit zal de zichtbaarheid van het thema duurzaamheid binnen de VRA aanzienlijk vergroten, waardoor leden met ideeën of ambities op het gebied van duurzaamheid in de revalidatiegeneeskunde weten waar ze terecht kunnen.

Concrete stappen

Maar we willen als bestuur en bureau ook onszelf een spiegel voorhouden en concrete stappen zetten, zoals:

• het aantal reisbewegingen te beperken door:
  • vergaderingen van de vereniging zoveel mogelijk online te organiseren en te ondersteunen;
  • één van de twee congressen online te organiseren;
  • thuiswerken door medewerkers van het VRA-bureau als basis te zien, en
  • daar waar fysieke ontmoetingen nodig zijn, het gebruik van openbaar vervoer te faciliteren door de keuze van de locatie en/of het faciliteren van aanvullend gezamenlijk vervoer;
• drukwerk zoveel mogelijk te beperken door gebruik van web-site en digitale apps en indien drukwerk gewenst is, gebruik te maken van duurzaam geproduceerd papier en wikkels van afbreekbaar of recyclebaar verpakkingsmateriaal;
• ook willen we bewust meer kijken naar het aanschaffen van relatiegeschenken met een verduurzamend karakter en naar gezonde voeding en het voorkomen van voedselverspilling door bijvoorbeeld catering af te stemmen op het werkelijke gebruik en hoofdzakelijk etenswaren met hoge voedings­waarde en lage emissiewaarde te serveren.

Kortom, laten we samen deze handschoen oppakken en op weg gaan naar duurzame zorg voor een gezonde toekomst.