3 oktober 2024

Via de VRA-nieuwsbrief vroegen we jouw visie op AI. Zie je AI als een kans of juist als een bedreiging voor de medische zorg? Hoop je op de hulp van AI bij het stellen van een diagnose en functionele prognose? Ondersteunt AI je bij overleg met collegae? Helpt het de administratiedruk te verlagen? Hieronder reacties vanuit verschillende invalshoeken.

AI in bewegingsanalyse van neurologische patiënten

Sina David en Karin Gerrits, beiden universitair docent, afdeling Bewegingswetenschappen Vrije Universiteit Amsterdam

In de revalidatiepraktijk wordt bewegingsanalyse veel gebruikt om looppatroonverstoringen bij neurologische patiënten te beoordelen. Door de complexiteit ervan groeit de behoefte aan effectieve algoritmen en hulpmiddelen, zowel tijdens revalidatie als thuis. AI-ontwikkelingen, zoals machine learning, hebben geleid tot videogebaseerde toepassingen die deze behoefte kunnen vervullen. Veel huidige hulpmiddelen zijn echter niet nauwkeurig genoeg en niet generaliseerbaar. In een recent gestart promotieonderzoek ontwikkelen we een AI-gebaseerde tool en onderzoeken we of deze kan ondersteunen in de beoordeling van de bewegingskwaliteit en klinische besluitvorming bij neurologische patiënten.

De handschoen opnemen

Vera van Reuler, revalidatiearts Zaans Medisch Centrum

‘Dokter, ik wil graag informatie over een robothandschoen’. De patiënt doelde op een Soft Robotic Glove (SRG). Je koopt al een SRG via AliExpress voor 35 euro. Reden voor een CAT. Gelukkig is er wetenschappelijk onderzoek verricht met verschillende modellen SRG bij patiënten na een CVA. In een goed opgezette meta-analyse (doi 10.3390/brainsci13060900) wordt met gebruik van de SRG een statistisch significante verbetering gevonden in de Fugl-Meyer score van de bovenste extremiteit (7 punten) en de Jebsen-Taylor Hand Function Test (15 seconden). Toch bleef ik achter met de vraag hoeveel de patiënt in het dagelijks leven hiermee geholpen is.

AI in de revalidatiegeneeskunde: omarm het!

Rienk Dekker: hoogleraar Revalidatiegeneeskunde en Actieve Leefstijl |UMCG Centrum voor Revalidatie | gasthoogleraar Basalt, Den Haag

In veel revalidatiecentra en ziekenhuizen is het hét gesprek van de dag: wat kunnen en moeten we met AI? Bedachte toepassingen en geziene kansen te over, maar ook bezwaren in overvloed. Als je gebruikmaakt van officiële tools, als je weet wat je doet, als je laat zien wat je doet en als je verifieert en je je bewust bent van eventuele privacy-gevoeligheid dan kan AI voor zorg, onderwijs, opleiding en wetenschap een heel goed hulpmiddel zijn. Toepassing is onontkoombaar; maak er verantwoord gebruik van en ervaar de voordelen. Kortom: omarm het!

Robot met compassie bestaat niet

Janneke Haisma, revalidatiearts Reade, Amsterdam

In het zeer lezenswaardige boek Machines Like Me van Ian McEwan wordt androïde Adam de nieuwe huisgenoot van Charley. Adam kan door data-analyse voorspellen welke aandelen te kopen of juist te verkopen. Charley wordt slapend rijk. Tegelijkertijd kan Adam door check van wet- en regelgeving uitstekend beoordelen wat goed of slecht gedrag is. Maar niet al ons gedrag is gebaseerd op regels. Ons moreel kompas, maar ook juist onvoorspelbare en soms irreële gevoelens en gedachten bepalen ons gedrag. Echte compassie zal Adam nooit ervaren, en daarom zijn zorgverleners niet door robots te vervangen.

Kunstmatige intelligentie wordt kunstmatige empathie

Sander Bijl, operationeel directeur Beterdichtbij, een communicatieplatform opgericht door de regionale ziekenhuizen (SAZ) wat digitaal contact tussen zorgverleners en patiënten faciliteert

Kunstmatige intelligentie biedt eindeloze mogelijkheden, maar wordt pas oprecht een krachtig instrument als het ingezet wordt om bestaande taken makkelijker te maken. Ik zie hierbij vooral kansen bij het ondersteunen van zorgverleners om eenvoudig en begrijpelijk te communiceren met de patiënten en cliënten. Bijvoorbeeld doordat het medische of andere complexe informatie omzet naar voor iedereen begrijpelijke informatie; ongeacht achtergrond, digitale vaardigheden of taalniveau. Kunstmatige intelligentie wordt zo kunstmatige empathie; het ondersteunen en faciliteren van de relatie met doelmatiger communicatie.

AI: Waarvoor inzetten?

Mattijs Alsem, kinderrevalidatiearts UMC Utrecht

Er wordt wel gesteld dat robots ons saaie werk kunnen overnemen, zodat de mens zich kan bezighouden met creatieve dingen. Met de komst van LLM’s en AI-bots lijkt het tegenovergestelde te gebeuren: we vragen AI om een mooie visual of pakkende tekst te genereren, terwijl we zelf de helft van ons spreekuur bezig zijn met typen. Laten we kritisch worden, zijn en blijven op wat we als dokter toevoegen aan alle automatische zaken die een robot of AI-toepassing ook wel kan. De meesten van ons zijn toch echt beter in empathie, contact maken en een gesprek; laat de technologie dan maar de verslaglegging en administratie doen. Het blijkt grotendeels al te kunnen; wat houdt ons tegen?

Gerelateerde artikelen NTR

Stap voor stap en samen op weg naar passende AI in de revalidatiezorg

In het rapport ‘Artificiële Intelligentie en passende zorg’ van het Zorginstituut Nederland worden kansen en uitdagingen van AI binnen de…

Dokter AI: Wie is er beter in het beantwoorden van klinische vragen, de arts of AI?

Er zijn online verschillende AI-tools beschikbaar die antwoord geven op zo ongeveer elke vraag die je stelt. Wat zou het…

‘De belangrijkste vraag: is technologie überhaupt de oplossing voor het probleem?’

Moraalfilosofe Katleen Gabriels ziet dat technologisch paternalisme op de loer ligt Ook de revalidatiesector omarmt technologische vooruitgang en AI- en…

Thuis meten van dystonie bij kinderen

Kunstmatige intelligentie voor bewegingsanalyse in de thuissituatie Innovatie Dystonie is een neurologische bewegingsstoornis, gekenmerkt door onwillekeurige spiersamentrekkingen, die forse impact…

Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine

Een app en ondersteuning geven patiënt Rob (73) de regie over de behandeling van ALS

Met nieuwe wetenschappelijke projecten, vullen revalidatieartsen en onderzoekers de kennishiaten uit de recente Kennisagenda Revalidatiegeneeskunde. Het digitale zorgplatform ALS Thuismeten…

Revalideren in virtual reality? Ook met hersenletsel kan dat op een veilige manier

Revalidatieprofessionals zetten steeds vaker Virtual Reality in. Revalidanten kunnen dan in een veilige, stimulerende omgeving doelgericht trainen voor de ‘echte’…

eHealth bij Adelante: onlosmakelijk onderdeel van de best mogelijke zorg

‘Een verandering vindt plaats omdat gewone mensen buitengewone dingen doen’, zei oud-president Barack Obama. Revalidatie Magazine brengt een ode aan…

De sleutel tot succes van de PGO? Een heldere voorlichting

De regeling VIPP 5 draait om de uitwisseling van medische gegevens tussen zorginstellingen én de uitwisseling met patiënten via een Persoonlijke Gezondheidsomgeving…