In Perspectief
Column Henk-Jan Buijs
Revalidatiearts
Sinds ik in 1985 als agio in de revalidatie begon, zijn we al twee keer ‘onder vuur genomen’. En beide keren door zorginstituten. En de vragen behelsden telkens: wat doen jullie? Welke diagnosegroepen behandelen jullie? En met welk resultaat? Tot twee keer toe wist de VRA – met behulp van de VRIN/RN – het tij te keren middels een goed doortimmerd indicatiedocument, waarin wij klip-en-klaar uitlegden aan welke voorwaarden de patiënt moest voldoen en welke indicaties er van toepassing waren. We moeten blijkbaar elke keer aan zorginstanties uitleggen wie we zijn en wat we doen. Want de vraag om uitkomstmaten blijft ons nog steeds (2022) achtervolgen. Wij willen niets liever dan iedereen laten zien hoe goed we het doen en met welk resultaat. Maar het probleem is dat onze uitkomst een resultante is van drie – zo niet zes – disciplines. Dat blijkt tot nu toe een onmetelijke opdracht: letterlijk.
Wij zijn een jong specialisme en stonden sinds 1955 bij de KNMG als Arts Physische Geneeskunde & Revalidatie te boek, met als orgaan het bewegingsapparaat. Een orgaan, zoals bij de oogarts, cardioloog, etc. We ontwikkelden een holistische kijk met veel aandacht voor de psychosociale kant. Want als iets een grote gemene deler bleek bij al onze patiënten, was dat wel het accepteren van en leren omgaan met het verlies van ’het verloren paradijs’ van die beperkt geraakte patiënt. We behandelden met name amputaties, dwarslaesies en neuro-patiënten. De kinderrevalidatie dateert al van oudsher. We zien jong en oud, man en vrouw. In de Trias Medica zijn wij de ondersteuners: letterlijk met korsetten en ortheses. En de coördinatoren; uitgerust met pen en papier of iPad. Door de verschuiving naar de psyche verving de VRA in 1987 onze naam in ‘revalidatiegeneeskundige’ en ‘amputeerden’ wij ons orgaan. Daarmee begaven wij ons op glad ijs; want wie revalideert er nu niet? De groep chronische pijn kwam erbij en later de oncologische revalidatie.
Maar hoe bekend zijn we? De meeste huisartsen kennen ons als het ‘paard in het schaakspel’; we springen over muren en bedenken verrassende oplossingen voor vastgelopen patiënten. Wij blijken in staat – dankzij ons team – om dat vierkante rondje (wat natuurlijk niet bestaat, maar de casus die we krijgen lijkt daar vaak wel op) te splitsen in een fysiek vierkant en een psychisch rondje. Maar vertellen we het? En in het ziekenhuis kennen diverse specialisten ons goed. Wij triëren de meervoudig complexe patiënt voor hen. In deze triage en het resultaat ervan ligt onze kracht. Maar vertellen we dat ook allemaal? Be good and tell it.
Mijn punt is: wij stellen ons te vaak té bescheiden op. In het grote zorgpalet van VWS staan wij niet vooraan, nooit gedaan. Maar waarom ons prachtige vak niet wat meer in de schijnwerpers zetten? We hebben onze collegae-specialisten nodig als bondgenoten en zij ons. Maak dat duidelijk. Elke revalidatiearts kan dat doen! Sluit elke brief af met een samenvatting van slechts zeven regels en vertel dan kort en bondig waar we mee begonnen en wat we bereikt hebben. Laat zien dat we onmisbaar zijn in de keten van de geneeskunde. De wederkerigheid zal ons deel zijn.
Rubriek ‘In Perspectief’
In deze rubriek worden senior-revalidatieartsen door oud-hoofdredacteur Ben Drentje uitgenodigd om een column te schrijven voor NTR. Hierin zetten zij onderwerpen vanuit een historische achtergrond in een actuele context. Deze keer een bijdrage van Henk-Jan Buijs.