30 januari 2024

Spotlight

We hebben het vaak over de toegevoegde waarde van de concentratie van zorg. Maar wat is nu eigenlijk de wetenschappelijke onderbouwing hiervoor? In een recent artikel in het NTvG werd de literatuur met betrekking tot de concentratie van chirurgische ingrepen op een rijtje gezet.

Auteur
DR. M.W. (MATTIJS) ALSEM

Kinderrevalidatiearts, UMC Utrecht

Waarom dit onderzoek?

Het lijkt zo logisch: als een chirurg een ingreep vaker doet, wordt hij (m/v) er beter in en zal dat betere uitkomsten opleveren voor patiënten. Deze propositie vormt een van de drijfveren van het centraliseren van zorg. Het is echter de vraag of en in welke mate volumenormen inderdaad leiden tot betere zorguitkomsten, en hoe deze volumenormen dan goed te stellen zijn.

Wat is de onderzoeksvraag?

Wat is er bekend in de wetenschappelijke literatuur over volume-uitkomstrelaties? Hoe wordt er in Nederland omgegaan met gegevens over volume en kwaliteit?

Hoe werd dit onderzocht?

In 2013 verscheen een systematische review,[1] die in 2022 door dezelfde auteurs is geüpdatet.[2] De auteurs hebben in de literatuur 2.404 publicaties gescreend op nieuwe inzichten, in het bijzonder in volume-uitkomstrelaties.

Belangrijkste resultaten

Op het gebied van de concentratie van hoogcomplexe zorg zijn er studies die een relatie laten zien tussen hoger volume en patiëntenuitkomsten, zoals bij maagkanker en alvleesklierkanker. Er zijn ook studies die een dergelijke relatie niet laten zien. Deze bevindingen zijn in lijn met de bevindingen uit de eerdere review: er lijkt wel een relatie te zijn tussen volume en kwaliteit, waarbij de auteurs met name pleiten voor het doorgronden van onderliggende mechanismen en bijdragende factoren, om de translatie naar beleidskaders betrouwbaarder en werkbaarder te maken. Het concrete getal van de volumenorm lijkt daarbij minder belangrijk dan de kennis over bijdragende factoren aan behandelkwaliteit.

‘Belangrijker dan volumenormen
is het goed kunnen benchmarken
van kwaliteit’

Consequenties voor de praktijk

Er is enige evidentie voor concentreren van (chirurgische) zorg om de kwaliteit daarvan te verbeteren. Echter om de kwaliteit van zorg te optimaliseren is het belangrijk om de zorg binnen het totale zorgnetwerk te verbeteren. Naast uitkomsten op direct patiëntenniveau spelen logistieke aspecten ook een rol. Ten slotte is het belangrijk om kritisch na te denken over hoe we de zorg op een betrouwbare manier kunnen benchmarken om kwaliteitsverbetering binnen en tussen de zorgnetwerken verder te kunnen stimuleren.

Literatuur

  1. Mesman R, Faber MJ, Westert GP, Berden B. Volumenormen: kwaliteit door kwantiteit? Ned Tijdschr Geneeskd 2013;157:A5466.
  2. Mesman R, Berden B, Westert, GP. Van voldoen aan volumenormen naar leren van zorguitkomsten. Ned Tijdschr Geneeskd 2022;166:D6277.

Gerelateerde artikelen NTR

’Niemand heeft de intentie om schade te berokkenen’

Calamiteiten in de zorg en de rol van de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) Onderzoek na een calamiteit is vooral…

Ieder geschil is een kans om het beter te doen

De Geschillencommissie biedt een laagdrempelig alternatief voor de gang naar de rechter Iedere zorgprofessional zet zich in om kwaliteit te…

Een klacht is géén cadeautje!

Geen enkele revalidatiearts begint zijn dag met het voornemen een patiënt onheus te bejegenen, onvolledig te informeren of slechte zorg…

Veilig Incident Melden (VIM) voor verbeteren van kwaliteit zorg

In dit artikel nemen bestuurssecretaris Catrijne van den Bos en kwaliteitsadviseur Marty van de Scheur van De Hoogstraat Revalidatie je…

Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine

Paralympische Spelen: ook de samenwerkende revalidatie- en sportartsen gaan voor goud

De Olympische Spelen zijn nog maar net achter de rug, of de volgende Spelen komen er al weer aan: op…

Geïntegreerde revalidatiezorg in Friesland

‘Inefficiëntie eruit, waarde erin’ Friese instellingen voor geriatrische revalidatiezorg (GRZ), medisch specialistische revalidatie (MSR), ziekenhuiszorg en thuiszorg zoeken de samenwerking…

Vernieuwde aanpak voor revalidatie na IC-opname

Een intensive care opname kan ingrijpend zijn. Ook na ontslag kan de opname nog veel impact hebben op het leven…

Van kinderzorg naar volwassenzorg: ‘Zorg voor een soepele overgang en geen harde knip’

Stel je voor: je bent een tiener in revalidatie. Je zit in een ingrijpende fase van je leven en moet…